پی افگندن سیاوش، سیاوشْ گرد را

داستان را با صدای محسن مهدی بهشت از اینجا بشنوید

پی افگندن سیاوش، سیاوشْ گرد را

	هیونی زِ نزدیکِ افراسیاب،	چو آتش بیامد هنگامِ خواب.
	یکی نامه سویِ سیاوش به مهر	نبشته به کردار ِ روشن سپهر،
	که:« تا تو برفتی، نیَم شادمان؛	از اندیشه ، بی غم نیَم یک زمان؛
1655	ولیکن من اندر خورِ رایِ تو،	به توران بجُستم ، جایِ تو،
	گر آنجا که بودی خوش و خرّم است،	چنانچون بباید دلت بی غم است،
	بدان پادشاهی کنون بازگرد؛	سر ِ بدسگال اندر آور به گَرد.»
	سیاوش سپه برگرفت و برفت،	بدان سو که فرمود سالار، تفت.
	صد استر ز گنج ِ درم بار کرد؛	چهل را همه بارْ دینار کرد.
1660	هزار اشترِ مادۀ سرخْ موی،	بُنه بر نهادند با رنگ و بوی.
	از ایران و توران گُزیده سوار	برفتند شمشیرزن ده هزار.
	به پیشِ سپاه اندرون، خواسته:	عماریّ و خوبانِ آراسته؛
	ز یاقوت و پیروزۀ شاهوار،	چه از طوق و تاج و چه از گوشوار؛
	چه عنبر چه مشک و چه عود و عبیر،	چه دیبا و چه تختهایِ حریر؛
1665	ز مصریّ و از چینی و پارسی،	همی رفت با او شتروار سی.
	نهادند سر سویِ خرّم بهار،	سپهدار و آن لشکر نامدار.
	چو آمد بدان شارستان دست یاخت؛	دو فرسنگ بالا و پهنا بساخت.
	ز ایوان و میدان و کاخ ِ بلند،	ز پالیز و از گلشن ِ ارجمند،
	بیاراست شهری به سانِ بهشت؛	به هامون، گل و سنبل و لاله کشت.
1670	بر ایوان نگارید، چندی نگار،	ز شاهان و از بزم و از کارْزار.
	نگار ِ سر و تاج کاوسْ شاه	نبشتند با یاره و گرز و گاه.
	بر  ِ تختِ او رستم پیلتن؛	همان زال و گودرز و آن انجمن.
	ز دیگر سو افراسیاب و سپاه،	چو پیران و گرسیوز ِ  کینه خواه.
	به ایران و توران، شد آن شارستان	میان بزرگان یکی داستان.
1675	به هر گوشه ای ، گنبدی ساخته؛	سرش را به ابر اندر افراخته.
	نشسته سراینده رامشگران؛	سر اندر ستاره سرایِ سران.
	سیاووشْ گردش نهادند نام؛	جهانی از آن شارسْتان ، شادکام.
	چو پیران بیامد ز هند و زِ چین،	سخن رفت از آن شهر با آفرین.
	خُنیده به توران سیاووشْ کرد،	کز اختر پی افگنده شد، روز ِ اَرد.
1680	از ایوان و کاخ و ز پالیز و باغ،	ز کوه و ز دشت و ز رود و ز راغ،
	شتاب آمدش تا ببیند که شاه	چه کرد اندر آن نامور جایگاه.
	هر آن کس که او از درِ کار بود،	بدان بزم با او سزاوار بود،
	هزار از خردمند مردانِ گُرد،	چو هنگامۀ رفتن آمد، ببُرد.
	چو آمد به نزدیکِ آن جایگاه،	سیاوش پذیره شدش با سپاه.
1685	چو پیران به نزدِ سیاوش رسید،	پیاده شد، از دور کو را بدید.
	سیاوش فرود آمد از نیْل رنگ؛	مر او را به آغوش گرفت، تنگ.
	نشستند هر دو در آن شارسْتان،	که بُد پیش از آن سر به سر خارسْتان.
	سراسر  همه کاخ و میدان و باغ	همی تافت هر سو ، چو روشن چراخ.
	سپهدارْ پیران زِ هر سو براند؛	بسی آفرین بر سیاوش بخوانْد.
1690	بدو گفت:«اگر فرّ و بُرزِ کیان	نبودیْت با دانش اندر میان،
	کی آغاز کردی بدین گونه جای؟	کجا آمدی جای، از این سان به پای؟
	بماناد تا رستخیز این نشان،	میان دلیران و گردنکشان!
	پسر بر پسر همچنین شاد باد،	جهاندارِ پیروز و فرّخ نهاد!».
	چو یک بهر از آن شهرِ خرّم بدید،	به ایوان و باغِ سیاوش رسید،
1695	به کاخِ فریگیس بنهاد روی،	چنان شاد و پیروز و دیهیم جوی.
	پذیره شدش دخترِ شهریار؛	بپرسید و دینار کردش نثار.
	چون بر تخت بنشست  و آن جای دید،	پرستنده بسیار بر پای دید،
	بر آن نیز، چندی ستایش گرفت؛	جهان آفرین را نیایش گرفت؛
	وز آن پس، به خوردن گرفتند کار،	می و خوان و رامشگر و میگسار.
1700	ببودند یک هفته با می به دست	گهی خرّم و شادْدل و گاه مست.
	به هشتم ، رهاورد پیش آورید ،	همه هدیه شارسْتان چون سزید؛
	ز یاقوت و از گوهر ِ شاهوار،	زدینار و از تاجِ گوهر نگار،
	ز دیبا  و اسپان و به زین ِ پلنگ،	به زرّین ستام و جُنایِ خدنگ
	فریگیس را افسر و گوشوار،	همان یاره و طوقِ  گوهر نگار،
1705	بداد و بیامد به سویِ ختن؛	همی رای زد شاد، با انجمن.
	چو آمد به شادی به ایوانِ خویش،	به دیدار شد در شبستانِ خویش،
	به گلشهر گفت:«آنکه خرّم بهشت	ندیده، نداند که رضوان چه کِشت.
	چو خورشید بر گاهِ فرّخ سروش،	نشیند بآیین و با فرّ و هوش.
	به رامش، بپیمای لَختی زمین؛	برو؛ شارسْتانِ سیاوش ببین.
1710	خداوند از آن شهر نیکوتر است؛	تو گفتی فروزندۀ خاور است؛»
	وز آن جایگه نزدِ افراسیاب	هم رفت، بر سانِ کشتی بر آب.
	بیامد؛ بگفت آن کجا کرده بود،	همان نیز کز کشور آورده بود؛
	وز آنجا به کارِ سیاوش رسید؛	سراسر همه یاد کرد آنچه دید.
	ز کار سیاوش، بپرسید شاه؛	وز آن شهر و آن کشور و جایگاه.
1715	بدو گفت پیران که:«خرّم بهشت	کسی کو ببیند به اَردیبهشت،
	همانا نداند از آن شهر باز،	نه خورشید از آن مِهترِ سرفراز.
	یکی شهر دیدم اندر زمین،	نبیند دگر کَس به ایران و چین.
	ز بَس باغ و میدان و آبِ روان،	برآمیخت گفتی خرد با روان!
	چو کاخِ فریگیس دیدم ز دور،	چو گنجِ گُهر بود به میدانِ سور.
1720	گِله کرد باید ز گیتی یله،	تو را چون نباشد ز چیزی گِله.
	گر ایدون که آید ز مینو سروش،	نباشد بدان فرّ و اَوْرند و هوش.
	بدان زیب و آیین که دامادِ توست،	ز خئبی، به کامِ دل ِشادِ توست؛
	دو دیگر که دو کشور از جنگ و جوش	برآسود چون بیهُش آمد به هوش.
	بماناد بر ما چنین جاودان،	دلِ هوشمندان و رایِ ردان!»
1725	ز گفتارِ او ، شاد شد شهریار	که شاخِ بَرومندش آمد به بار.
	به گرسیوز این داستانها بگفت؛	نِهفته همه برگشاد از نهفت.
	بدو گفت :«رَو تا سیاوش گرد؛	ببین تا چه جای است و گِردش بگرد.
	سیاوش به توران زمین دل نهاد؛	از ایران، نگیرد همی نیز یاد.
	چو او کرد پدرود تخت و کلاه،	چو گودرز و بهرام و کاوش شاه،
1730	بدان خرّمی بر یکی خارسْتان	همی بوم و بر سازد و شارسْتان.
	فریگیس را کاخهایِ بلند،	برآورد و می داردش ارجمند.
	چو بینیش، خوبی فراوان بگوی؛	به چشمِ بزرگی نگه کن بدوی.
	چو نخچیر و می باشد و دشت و کوه،	نشینند پیشت از ایرانْ گروه،
	بدان گه که باری مَی آید به دست،	چو خوردی به شادی بباید نشست.
1735	یکی هدیه آرای بسیارْ مَر،	ز دینار و اسپ و ز تاج و کمر،
	همان گوهر و تخت و دیبایِ چین،	همان یاره و گرز و تیغ و نگین؛
	ز گستردنیها و از بوی و رنگ،	ببین تا ز گنجت چه آید به چنگ!
	فریگیس را هدیه بر همچنین؛	برَو، با زبانی پر از آفرین.
	اگر آبْ دندان بُوَد میزبان،	بدان شهرِ خرّم دو هفته بمان.»
1740	نگه کرد گرسیوز ِ نامدار،	سوارانِ ترکانِ گزیده هزار.
	خُنیده سپاه اندر آور گِرد؛	بشد شادمان تا سیاووشْگرد.

و