..
داستان را با صدای محسن م.ب از اینجا بشنوید.
..
2421 | چو نُه ماه بگذشت بر دُختِ شاه | یکی کودک آمد چو تابنده ماه. |
تو گفتی گوِ پیلتن، رستم است؛ | وگر سامِ شیر است و گر نیرم است. | |
چو خندان شد و چهره شاداب کرد، | ورا نام تهمینه سهراب کرد. | |
چو یکماهه شد، همچو یک سال بود؛ | برش چون برِ رستم زال بود. | |
2425 | چو سه ساله شد، سازِ مردان گرفت؛ | به پنجم، دلِ تیر و چوگان گرفت. |
چو دهساله شد، زآن زمین کس نبود | که یارَست با او نبرد آزمود. | |
برِ مادر آمد؛ بپرسید از اوی؛ | بدو گفت، گستاخ:« با من بگوی، | |
که: من چون ز همسالگان برترم، | همی به آسمان اندر آید سرم، | |
ز تخمِ کی ام، و از کدامین گهر؟ | چه گویم، چو پرسند نامِ پدر؟ | |
2430 | گر این پرسش من بماند نهان، | نمانم تو را زنده، اندر جهان». |
بدو گفت مادر که:«بشنو سَخُن؛ | بدین شادمان باش و تندی مکن. | |
تو پورِگوِ پیلتن رستمی؛ | زِ دستان سامی و از نیرمی. | |
ازیرا سرت ز آسمان برتر است، | که تخمِ تو زآن نامور گوهر است. | |
جهان آفرین تا جهان آفرید، | سواری چو رستم نیامد پدید. | |
2435 | چو سامِ نریمان به گیتی که بود؟ | سرش را نیارَست گردون پَسود». |
یکی نامه از رستمِ جنگجوی، | بیاورد و بنمود پنهان بدوی، | |
سه یاقوتِ رخشان و سه مهره زر، | کز ایران فرستاده بودش پدر. | |
بدو گفت:«کافراسیاب این سَخُن، | نباید که داند، ز سر تا بُن. | |
پدر گر شناسد که تو ز این نشان | شده استی سرافرازِ گردنکشان، | |
2440 | چو داند، بخواندت نزدیکِ خویش؛ | دلِ مادرت گردد از درد ریش». |
چنین گفت سهراب:"«کاندر جهان، | کسی این سخن را ندارد نهان. | |
بزرگانِ جنگاور از باستان، | ز رستم، زنند این زمان داستان. | |
نَبَرده نژادی که چونین بُوَد، | نِهان کردن از من چه آیین بُود؟ | |
کنون من ز ترکانِ جنگاوران، | فراز آورم لشکری بیکران. | |
2445 | برانگیزم از گاه کاوس را؛ | ز ایران ،ببرٌم پیِ توس را. |
به رستم ، دهم تاج و تخت و کلاه؛ | نشانمش بر گاهِ کاوس شاه. | |
از ایران به توران شوم، جنگجوی؛ | اَبا شاه، روی اندر آرم به روی. | |
بگیرم سرِ تختِ افراسیاب؛ | سرِ نیزه بگذارم از آفتاب. | |
چو رستم پدر باشد و من پسر، | نباید به گیتی یکی تاجور. | |
2450 | چو روشن بُوَد رویِ خورشید و ماه، ز هر سو، سپه شد بر او انجمن؛ | ستاره چرا برفرازد کلاه؟ که هم با گهر بود و هم تیغ زن. |
.
/
..
.
از شاهنامه محمد جوکی
داستان را با آوای فلورا از اینجا بشنوید
دوستاران شاهنامه خوانی محسن م.ب هم می توانند این داستان را از اینجا با آوای آشنای ایشان بشنوند.
آمدن تهمینه، دختر شاه سمنگان، به نزد رستم
2378 | چو یک بهره از تیره شب درگذشت، | شباهنگ بر چرخِ گردان بگشت، |
سخن گفتن آمد نهفته، به راز؛ | درِ خوابگه، نرم ،کردند باز. | |
2380 | یکی برده شمعی معنبر به دست، | خرامان بیامد به بالینِ مست. |
پسِ پرده اندر یکی ماهروی | چو خورشید تابان پر از رنگ و بوی. | |
دو ابرو کمان و دو گیسو کمند؛ | به بالا به کردارِ سروِ بلند. | |
روانش خرد بود و تنْ جانِ پاک؛ | تو گفتی که بهره ندارد زِ خاک. | |
از او رستمِ شیردل خیره ماند؛ | بر او بر جهان آفرین را بخواند. | |
2385 | بپرسید رستم که:«نامِ تو چیست؟ | چه جویی؟ شبِ تیره کامِ تو چیست؟» |
چنین داد پاسخ که:«تهمینه ام؛ | تو گفتی که از غم به دو نیمه ام. | |
یکی دختِ شاهِ سمنگان منم؛ | پزشکِ هِزبَر و پلنگان منم. | |
به گیتی،ز شاهان، مرا جفت نیست؛ | چو من، زیرِ چرخِ بلند، اندکی است. | |
کس از پرده بیرون ندیده مرا؛ | نه هرگز کس آوا شنیده مرا. | |
2390 | به کردارِ افسانه، از هر کسی، | شنیدم بسی داستانت بسی؛ |
که:از دیو و شیر و نهنگ و پلنگ، | نترسی و هستی چنین تیز چنگ. | |
شبِ تیره،تنها، به توران شوی؛ | بگردی بر آن مرز و هم بغنوی. | |
به تنها، یکی گور بریان کنی؛ | هوا را، به شمشیر، گریان کنی. | |
هر آن گه که گرزِ تو بیند به جنگ، | بدرٌد دلِ شیر و چنگِ پلنگ. | |
2395 | برهنه چو تیغِ تو بیند عقاب، | نسازد به نخچیر کردن شتاب. |
نشانِ کمندِ تو دارد هزبر؛ | ز بیمِ سنانِ تو، خون بارد ابر. | |
چو این داستانها شنیدم ز تو، | بسی لب به دندان گَزیدم ز تو. | |
بجستم همی کِفت و یال و برت؛ | بدین شهر کرد ایزد آبشخورت. | |
توراام کنون، گر بخواهی مرا؛ | نبیند جز این مرغ و ماهی مرا؛ | |
2400 | یکی آنکه بر تو چنین گشته ام: | خِرَد را، ز بهرِ هوا ، کُشته ام؛ |
دو دیگر که از تو مگر کردگار، | نشاند یکی شیرم اندر کنار! | |
مگر چون تو باشد به مردی و زور! | سپهرش دهد بهرِ کیوان و هور! | |
سه دیگر که اسپت به جای آورم؛ | سمنگان، همه، زیر پای آورم». | |
چو رستم بدان سان پری چهره دید، | ز هر دانشی نزدِ او بهره دید، | |
2405 | دو دیگر که از رخش داد آگهی، | ندید ایچ فرجام جز فرٌهی. |
به خشنودی و رای و فرمانِ اوی، | به خوبی بیاراست پیمانِ اوی. | |
چو انبازِ او گشت، با او به راز، | ببود آن شبِ تیرۀ دیریاز. | |
چو خورشیدِ تابان ز چرخِ بلند | همی خواست افگند رخشان کمند، | |
به بازویِ رستم یکی مهره بود، | که آن مهره اندر جهان شهره بود. | |
2410 | بدو داد و گفتش که :«این را بدار؛ | اگر دختر آید، بدان روزگار، |
بگیر و به گیسوی او بر، بدوز، | به نیک اختر و فالِ گیتی فروز؛ | |
ور ایدون که آید از اختر پسر، | ببندش به بازو نشانِ پدر. | |
به بالایِ سامِ نریمان بُوَد؛ | به مردی و خویِ کریمان بُوَد. | |
فرود آرد از ابر پرٌان عقاب؛ | نتابد، به تندی بر او آفتاب». | |
2415 | همی بود آن شب برِ ماهروی؛ | همی گفت هر گونه ای پیشِ اوی. |
چو خورشید رخشنده شد بر سپهر، | بیاراست روی زمین را به مهر، | |
برِ رستم آمد گرانمایه شاه؛ | بپرسیدش از خواب و آرامگاه. | |
چو این گفته شد، مژده دادش به رخش؛ | از او، شادمان شد دلِ تاجبخش. | |
بیامد؛بمالید و زین بر نهاد؛ | شد از رخش، رخشان و از شاه، شاد. | |
2420 | بیامد سویِ شهرِ ایران چو باد؛ | وز این داستان کرد بسیار یاد. |
.
ادامه مطلب ...عکس از شهرزاد
.
داستان را با آوای محسن م.ب. از اینجا بشنویم.
2325 | اگر تندبادی بر آید ز کُنج، | به خاک افگند نارسیده تُرُنج، |
ستمگاره خوانیمش ،ار دادگر؟ | هنرمند گوییمش ار بی هنر؟ | |
اگر مرگ داد است ، بیداد چیست؟ | ز داد این همه بانگ و فریاد چیست؟ | |
از این راز جانِ تو آگاه نیست؛ | بدین پرده اندر، تو را راه نیست. | |
به رفتن مگر بهتر آیدْت جای | چو آرام گیری به دیگر سرای. | |
2330 | [که داند چنین داستان را یقین، | بجز دادفرمایِ داد آفرین؟] |
نخستین تن از مرگ بفسایدی، | دلیر و جوان خاک نَپسایدی.(؟) |
.
.
زِ گفتارِ دهقان، یکی داستان | بپیوندم از گفتۀ باستان؛ | |
ز موبد بر این گونه برداشت یاد، | که: رستم یکی روز از بامداد، | |
غمی بُد دلش؛ سازِ نخجیر کرد؛ | کمر بست و تَرکَش پر از تیر کرد. | |
2335 | همی راند تا مرزِ توران رسید؛ | بیابان سراسر پر از گور دید. |
برافروخت چون گلْ رُخِ تاجبخش؛ | بخندید؛ وز جای برکند رخش. | |
به تیر و کمان و گرز و کمند، | بیفگند بر دشتِ نخچیرِ چند. | |
ز خاشاک و از خار و شاخِ درخت، | یکی آتشی برفروزید سخت. | |
چو آتش پراگنده شد، پیلتن | درختی بجست، از درِ بابزن. | |
2340 | یکی نرٌه گوری بزد بر درخت، | که در چنگِ او پرٌِ مرغی نَسَخت. |
چو بریان شد، از هم بِکَند و بخورد؛ | ز مغز استخوانش بر آورد گرد. | |
بخفت و بر آسود از روزگار؛ | چمان و چران رخش در مرغزار. | |
سوارانِ ترکان تنی هفت و هشت، | بر آن دشتِ نخچیرگان بر گذشت. | |
پیِ اسپ دیدند در مرغزار؛ | بگشتند گردِ لبِ جویبار. | |
2345 | چو بر دشت بر، اسپ را یافتند، | سویِ بند کردنْش بشتافتند. |
پرفتند و بردند پویان به شهر؛ | همی هر یک از رخش جستند بهر. | |
چو بیدار شد رستم از خوابّ خُوَش، | به کار آمدش بارۀ دست کَش. | |
غمی گشت چون بارگی را نیافت؛ | سر آسیمه سوی سمنگان شتافت. | |
همی گفت:«کاکنون، پیاده، نوان | کجا پویم، از ننگ تیره روان، | |
2350 | اَبا ترکش و گرز، بسته میان، | چنین تَرگ و شمشیر و ببرِ بیان؟ |
چه گویند ترکان که:" اسپش که برد؟ | تهمتن، بدانجا، بخفت ار بمرد؟" | |
کنون رفت باید به بیچارگی؛ | به غم دل سپردن به یکبارگی. | |
همی بست باید سلیح و کمر؛ | به جایی نشانش بیابم مگر!». | |
چو نزدیکِ شهرِ سمنگان رسید، | خبر ز او به شیر و پلنگان رسید، | |
2355 | که:«آمد پیاده گوِ تاجبخش؛ | به نخچیر گه ز او رمیده است رخش». |
پذیره شدندش بزرگان و شاه، | کسی کو به سر بر نهادی کلاه. | |
همی گفت هر کس که:«این رستم است، | وگر آفتابِ سپیده دم است!» | |
بدو گفت شاهِ سمنگان:«چه بود؟ | که یارَست، با تو، نبرد آزمود؟ | |
بدین شهر، ما نیکخواه توایم؛ | ستوده به فرمان و راه توایم. | |
2360 | تن و خواسته زیرِ فرمانِ توست؛ | تنِ ارجمندان و جان آنِ توست». |
چو رستم به گفتار ِ او بنگرید، | ز بدها گمانیش کوتاه دید، | |
بدو گفت:«رَخشَم بدین مرغزار، | ز من دور شد بی لگام و فسار. | |
کنون تا سمنگان نشانِ پی است، | بدان سو کجا جویبار و نی است. | |
تو را باشد، ار باز جویی سپاس؛ | بیابد، به پاداش نیکی شناس؛ | |
2365 | ور ایدون که ماند ز من ناپدید، | سران را بسی سر بباید برید». |
بدو گفت شاه:«ای سرفراز مرد! | نیارد کسی با تو این کار کرد. | |
تو مهمان ما باش و تندی مکن؛ | به کامِ تو گردد سراسر سَخُن. | |
یک امشب، به می شاد داریم دل؛ | وز اندیشه، آزاد داریم دل. | |
پیِ رخش هرگز نمانَد نهان، | چِنان بارۀ نامور در جهان». | |
2370 | تهمتن، زِ گفتارِ او شاد شد؛ | روانش از اندیشه آزاد شد. |
سزا دید رفتن سوی خانِ اوی؛ | به خوبی بیاراست مهمانِ اوی. | |
سپهبد بدو داد در کاخ جای؛ | همی بود بر پیش او بر، به پای. | |
ز شهر و ز لشکر سران را بخواند؛ | سزاوار با او به شادی نشاند. | |
گسارندۀ باده و رودساز، | سیه چشم و گلرخ بتانِ طراز، | |
2375 | نشستند با رود سازان به هم؛ | بدان تا تهمتن نباشد دژم. |
چو شد مست و هنگامِ خواب آمدش، | همی از نشستن شتاب آمدش، | |
سزاوارِ او جایِ آرام و خواب، | بیاراست و بنهاد مشک و گلاب. | |
.
..
.. . . ./ . .
ادامه مطلب ....
.
گریختن افراسیاب از رزمگاه
2304 | تهمتن برانگیخت رخش از شتاب، | پسِ پشتِ جنگاور افراسیاب. |
2305 | چنین گفت با رخش:«کای نیک یار! | مکن سستی ، اندر تگِ کارزار؛ |
که من شاه را، بر تو، بیجان کنم؛ | به خون، سنگ را رنگِ مرجان کنم». | |
چنان گرم شد رخشِ آتش گهر، | که گفتی برآمد زپهلوش پَر. | |
ز فِتراک، رستم بگشاد رستم کمند؛ | همی خواست کآرد میانش به بند. | |
به تَرگ اندر افتاد خَمٌِ دوال؛ | سپهدار ترکان بدزدید یال. | |
2310 | دو دیگر که زیر اندرش بادپای، | به کردارِ آتش، بر آمد زِ جای. |
بِجَست از کمندِ گوِ پیلتن، | تنش غرقه در آب و خشکش دهن. | |
ز لشکر هر آنکس که بُد رزمساز، | دو بهره نیامد به خرگاه باز. | |
اگر کشته بودی وگر خسته تن، | گرفتار در دستِ آن انجمن. | |
ز پر مایه اسپان به زرٌین ستام، | ز ترگ و ز شمشیرِ زرٌین نیام؛ | |
2315 | جز این هر چه پر مایه تر بود نیز، | به ایرانیان مانْد هر گونه چیز. |
میان باز نگشاد کس کشته را؛ | نجُستند مردانِ برگشته را. | |
بدان دشتِ نخچیر باز آمدند؛ | ز هر خواسته، بی نیاز آمدند. | |
نبشتند نامه به کاوسْ شاه، | ز ترکان و از دشتِ نخچیرگاه؛ | |
وز آن کز دلیران نشد کشته کَس؛ | زُواره ز اسپ اندر افتاد و بس. | |
2320 | بدان دشتِ فرخنده بر،پهلوان | دو هفته همی بود، روشنْ روان. |
سیُم را به درگاه شاه آمدند؛ | به دیدارِ فرٌخ کلاه آمدند. | |
چنین است رسم سرایِ سپنج: | یکی، ز او، تنْ آسان و دیگر بِرَنج. | |
بر این و بر آن، روز هم بگذرد؛ | خردمندْ مردم چرا غم خورد؟ | |
سخنها بدین داستان شد به بُن، | چنان کاندر آمد ز بالا سَخُن. | |
.
.