نامه نبشتن سیاوش به نزدیک کاوس

.

رستم 

.

داستان را با صدای محسن مهدی بهشت از اینجا گوش کنید

نامه نبشتن سیاوش به نزدیک کاوس

	بفرمود تا پیش او شد دبیر	پر اندیشه، با می در آمیخت شیر.
	نخست آفرین کرد بر دادگر؛	کز او دید نیرو و فرٌ و هنر؛
	خداوندِ هوش و زبان و توان؛	خِرَد همی پروراند با روان.
	گذر نیست کَس را ، ز فرمانِ اوی؛	کَسی کو نگردد ز پیمانِ اوی،
890	به گیتی، نبیند جز از راستی؛	بدو، باشد افزونی و کاستی؛
	همان آفرینندۀ هور و ماه؛	فرازندۀ تاج و تخت و کلاه.
	از او باد بر شهریار آفرین،	جهاندار و از نامداران گزین!
	رسیده به هر نیک و بد رایِ اوی؛	ستونِ خِرَد باد بالای اوی!
	رسیدم به بلخ و به خرٌم بهار؛	همه، شادمان بودم از روزگار.
895	ز من چون خبر یافت افراسیاب،	تبه شد، به جام اندرش روشن آب.
	بدانست کآن کار دشوار گشت؛	جهان تیره شد بخت او خوار گشت.
	بیامد برادرْش با خواسته،	بسی خوبرویانِ آراسته،
	که زنهار خواهد ز شاهِ جهان؛	سپارد بدو تاج و تختِ مِهان.
	بسنده کُند زین جهان، مرزِ خویش؛	بداند همه مایه و ارزِ خویش.
900	از ایرانْ زمین، نَسپَرَد تیره خاک؛	بشوید دل از کینه و جنگ، پاک.
	ز خویشان، فرستاد صد نزدِ من؛	بدین خواهش، آمد گوِ پیلتن.
	گر او را ببخشد، ز مهرش ، رواست؛	که بر مهرِ او چهرِ او (مر) گُواست.»
	چو بنوشت نامه، یلِ جنگجوی	سویِ شاه کاوس بنهاد روی؛
	وز آن روی، گرسیوز نیکخواه	بیامد برِ شاهِ تورانْ سپاه.
905	همه داستانِ سیاوش بگفت،	که:«او را ز شاهان کَسی نیست جفت؛»
	ز خوبیٌ دیدار و کردارِ اوی،	ز هوش و دل و شرم و گفتارِ اوی؛
	دلیر و سخنگوی و گُرد و سوار؛	تو گویی خرد دارد اندر کنار.
	بخندید؛ با او چنین گفت شاه،	که:«چاره بِه از جنگ، ای نیکخواه!
	دلم گشت از آن خواب ِ بد با نهیب؛	ز بالا، بدیدم نشانِ نشیب.
910	پر از درد گشتم سویِ چاره باز؛	بدان تا نشینم بی اندُه فراز؛
	به گنجِ دِرَم چاره آراستم؛	کنون، شد بر آن سان که من خواستم.»
	وز این روی چون رستمِ  شیرْمرد	بیامد بر شاهِ ایران چو گَرد،
	به پیش اندر آمد، به کَش کرده دست؛	برآمد سپهبد زِ جایِ نشست.
	بپرسید و بگرفتش اندر کنار-	ز فرزند و از گردشِ روزگار؛
915	ز گُردان و از رزم و کارِ سپاه؛	وز آن تا چِرا بازگشت او ز راه.
	تهمتن ببوسید رویِ زمین؛	به کاوس بر، خوانْد چند آفرین.
	نخست از سیاوش زبان برگشاد؛	ستودش فراوان و نامه بداد.
	چو نامه برِ او خواند فرٌخ دبیر،	رخِ شهریار ِ جهان شد چو قیر.
	به رستم، چنین گفت:«گیرم که اوی	جوان است و بَد نارسیده به روی.
920	چو تو نیست، اندر جهان، سربه سر؛	به جنگ، از تو جویند شیران هنر.
	ندیدی تو بدهایِ افراسیاب،	که گم شد ز ما خورد وآرام و خواب؟
	مرا رفت بایست؛ کردم درنگ؛	مرا بود با او سری پر ز جنگ.
	نرفتم؛ که گفتند:"از ایدر مرو؛	بمان تا پسیچد جهاندارِ نو."
	چو پادْاَفرَهِ ایزدی خواست بود،	مکافات بدهایِ بدی خواست بود،
925	شما را، بدان مُرْدریْ خواسته،	بدین گونه بر، شد دل آراسته،
	- کجا بستد از هر کسی بیگناه.	بدین سان بپیچد سرْتان ز راه،
	به صد تُرک بیچارۀ بد نژاد	که نامِ پدْرشان ندارند یاد.
	کنون، از گروگان کیْ اندیشد اوی؟	همان پیشِ چشمش همان آبِ جوی.
	شما گر خرد را نبستید کار،	نه من سیرم از بخششِ روزگار.
930	به نزدِ سیاوش فرستم کنون،	یکی مردِ با دانش و پر فسون.
	بفرمایمش:«کآشتی کن بلند؛	به بندِ گران، پایِ ترکان بیند.
	بر آتش بنه خواسته، هر چه هست؛	نگر، تا نَیازی به یک چیز دست!
	پس، آن بستگان را برِ من فِرِست،	که من سر بخواهم ز تنْشان گُسست.
	تو با لشکرِ خویش، سرْ پُر ز جنگ،	برو تا به درگاه او بی درنگ.
935	همه دست بگشای، تا یکسره	چو گرگ اندر آیند پیشِ بره.
	چو تو ساز گیری بد آموختن،	سپاهت کند غارت و سوختن؛
	بیاید به جنگ تو افراسیاب،	چو گردد بر او ناخوش آرام و خواب.»
	تهمتن بدو گفت:«کای شهریار!	دلت را بدین کار غمگین مدار.
	سخن بشنو از من تو ای شه! نخست؛	پس آنگه جهان زیر فرمانِ تست.
940	تو گفتی که:«بر جنگِ افراسیاب،	مران تیز لشکر بر آن رویِ آب.
	بمانید تا او بیاید به جنگ؛	که او خود شتاب آورَد، بی درنگ."
	ببودیم یک چند، در جنگ، سست؛	درِ آشتی او گشاد، از نخست.
	کسی کآشتی جوید و ساز ِبزم،	نه نیکو بُوَد پیش رفتن به رزم؛
	دو دیگر که پیمانْ شکن پیشگاه،	نباشد پسندیدۀ نیکخواه.
945	سیاوش چو پیروز بودی به جنگ،	برفتی به سانِ دلاورْنهنگ،
	چه جُستی جز از تاج و تخت و نگین،	تن آسانی و گنجِ ایرانْ زمین؟
	همه یافتی؛ جنگ، خیره، مجوی؛	دلِ روشنَت به آبِ تیره مشوی.
	گر افراسیاب این سخنها که گفت	به پیمان شکستن بخواهد نهفت،
	هم از جنگ جستن نگشتیم سیر؛	به جای است شمشیر و چنگالِ شیر.
950	ز فرزند پیمان شکستن مخواه؛	مکن آنچه نه اندر خورَد با کلاه!
	نِهانی، چرا باید گفت سُخُن؟	سیاوش ز پیمان نگردد، زِ بُن؛
	وز این کار کاندیشه کرده ست شاه،	بر آشوبد این نامور پیشگاه.»
	چو کاوس بشنید سر پُر ز خشم،	برآشفت از آن کار و بگشاد چشم.
	به رستم چنین گفت شاهِ جهان،	که:«ایدون نمانَد سخن در نهان،
955	که این در سرِ او تو افکنده ای؛	چنین، از دلش بیخ ِ کین کنده ای.
	تنْ آسانی خویش جُستی در این،	نه افروزشِ تاج و تخت و نگین.
	تو ایدر بمان، تا سپهدار توس	ببندد، در این کار، بر پیل کوس.
	من اکنون هیونی فرستم به بلخ،	یکی نامه ای با سخنهایِ تلخ.
	سیاوش اگر سر زِ پیمانِ من،	بپیچد؛ نیاید به فرمانِ من،
960	به توسِ سپهبد سپارد سپاه؛	خود و ویژگان بازگردد ز راه.
	ببیند ز من هر چه اندر خُور است،	گر او را چنین داوری در سر است.»
	غمی گشت رستم به آواز گفت،	که:«گردون سرِ من نیارد نِهفت.
	اگر توس جنگی تر از رستم است،	چنان دان که رستم زِ گیتی کم است.»
	بگفت این و بیرون شد از پیشِ اوی،	پُر از خشم، چشم و پر از رنگ، روی.
965	هم، اندر زمان، توس را خواند شاه؛	بفرمود لشکر کشیدن به راه.
	چو بیرون شد از پیشِ کاوس توس،	بفرمود تا لشکر و بوق و کوس.
	بسازند و آرایشِ ره کنند؛	وز آرامگه، رای کوته کنند.

.

.

.