پیغام فرستادن کاوس به نزدیک قیصر روم و افراسیاب(2029-2065)

عکس  از اینجا

داستان را با آوای استاد بشنوید

پیغام فرستادن کاوس به نزدیک قیصر روم و افراسیاب

2029	فرستاده شد نزدِ قیصر ز شاه،	سواری که اندر نور دید راه.
2030	بفرمود:«کز نامداران روم،	کسی کو بیاید به مردی ز بوم،
	جهاندیده باید عنانْ پیچ و بس؛	مبادا که آید جز این نیز کَس!»
	پس آگاهی آمد ز هاماوران،	به دشت سوارانِ نیزه وران،
	که: رستم به مصر و بربر چه کرد،	بدان شهریاران، به روز نبرد!
	دلیران بجستند گُرد و سوار؛	فرستاده آمد برِ شهریار؛
2035	که:«ما شاه را بنده و چاکریم؛	زمین جز به فرمان او نسپَریم.
	چو از گرگساران بیامد سپاه،	که جویند گاهِ سرافرازْ شاه،
	دلِ ما شد از کارِ ایشان بِدَرد،	که دلشْان چنین بد چرا یاد کرد!
	همی تاجِ او خواست افراسیاب،	ز راهِ خرد سرْش گشته به تاب.
	برفتیم، با نیزه های دراز؛	بر او، تلخ کردیم آرام و ناز.
2040	از ایشان، به هر جا، بسی کشته شد؛	زمانه به هر نیک و بد، گشته شد.
	کنون آمد از کارِ شاه آگهی،	که:"تازه شد آن فرُ شاهنشهی".
	همه نامدارانِ شمشیرزن،	بر این کینه گه بر، شدند انجمن.
	چو شه برگراید ز بربر عِنان،	به گردن بر آریم یکسر سِنان.
	زمین کوه تا کوه، پر خون کنیم؛	ز خونِ یلان، رودِ جیحون کنیم».
2045	فرستاده را با رَه افکَند و رفت؛	به بربرسِتان روی بنهاد تفت.
	چو نامه برِ شاهِ ایران رسید،	بر آن گونه گفتارِ بایسته دید،
	از ایشان پسند آمدش کارْکرد؛	به افراسیاب ، آن زمان، نامه کرد،
	که:«ایران بپرداز و بیشی مجوی؛	سرِ ما شد از تو، پر از گفت و گوی؛
	که خیره همی دست یازی به بد؛	تو را شهرِ ایران نه اندر خورد.
2050	فزونی مجوی، ار شدی بی نیاز؛	که درد آرِدت پیش و رنجِ دراز.
	تورا، کهتری کار بستن نکوست؛	نگه داشتن، بر تنِ خویش، پوست.
	ندانی که: ایران نشستِ من است؟	جهان، سر به سر، زیر دستِ من است؟
	پلنگِ ژیان گرچه باشد دلیر،	نیارَد شدن پیشِ چنگالِ شیر».
	چو این نامه برخواند افراسیاب،	سرش پر زکین گشت و دل پر شتاب.
2055	چنین داد پاسخ که:«ایران مراست؛	سر تخت ِو جای دلیران مراست.
	به گُردان جنگی و شمیشر زن،	تهی کردم از تازیان انجمن.
	به پیغام نسپارم این تاج و تخت،	مگر تیره گردد به ما رویِ بخت».
	چو بشنید کاوس گفتار اوی،	بیاراست لشکر به پیکارِ اوی.
	به جنگش بر آراست افراسیاب؛	به گردون همی خاک برزد ز آب.
2060	جهان پر شد، از نالۀ بوق و کوس ؛	زمین آهنین شد؛ سپهر آبنوس.
	ز زخمِ تبرزین و از بس جَرَنگ،	همی موجِ خون خاست از دشتِ جنگ.
	چو رستم ز قلب اندر آمد به پیش،	همان اژدها نیزه در دست ِخویش،
	سر بختِ گُردانِ افراسیاب ،	بر آن رزمگاه، اندر آمد به خواب.
	دو بهره ز توران سپه کشته شد؛	سر هر کَس، از رزم برگشته شد.
2065	به دل ، خسته و کشته لشکر دو بهر؛	همی نوش جُست از جهان؛ یافت زهر.

واژه ها:

2035: چاکر-خدمتکار -چَکَر در زبان پهلوی

پلنگ ژیان: استعاره ای آشکار از افراسیاب

دست یاختن: کنایه فعلی ایما از به کار آغازیدن

جرنک: نام آوایی از گونۀ«چکاچک»

خیره: گستاخ و ناپروا

ناز: آسایش

نگه داشتن پوست: کنایه از زنده ماندن و آسیب  نادیدن

ابیات

در ادامه داستان را از شاهنامه خالقی مطلق بخوانید

از بیت 286: