رفتن سیاوش از ایران به ترکستان

.

دیدار سیاوش و پیران

.

داستان را با صدای محسن مهدی بهشت از اینجا بشنوید

...

رفتن سیاوش از ایران به ترکستان

	چو خورشید تابنده بنمود پشت،	هوا شد سیاه و زمین شد درشت،
1205	سیاووش لشکر به جیحون کشید،	از آب دو دیده رخش ناپدید.
	چو آمد به تِرْمذ درون، بام و کوی	به سانِ بهاران بُد از رنگ و بوی؛
	چنین هم، همه شهرها تا به چاج،	تو گفتی عروسی است با طوق و تاج.
	به هر منزلی ساخته خوردنی؛	خورشها و گسترده گستردنی.
	چنین ، تا به قَجغارْباشی براند؛	فرود آمد آنجا و چندی بماند.
1210	چو آگاهی آمد، پذیره شدند؛	همه سرکشان با تبیره شدند.
	ز خویشان گزین کرد پیران هزار،	پذیره شدن را، همه با نثار.
	بیاراستش چار پیلِ سپید؛	سپه را  همی داد یکسر نُوید.
	یکی برنهاده ز پیروزه تخت؛	درفشان درفشی، به سانِ درخت.
	به زر بافته پرنیانِ درفش؛	سرش ماهِ زرّین و بومش بنفش.
1215	اَبا تختِ زرّین سه پیلِ دگر،	به دیبا بیاراسته سر به سر.
	صد اسپِ گرانمایه با زینِ زر،	به زر اندرون چند گونه گُهر.
	سپاهی بر آن سان که گفتی سپهر	بیاراست رویِ زمین را، به مهر.
	سیاوش چو بشنید کآمد سپاه،	پذیره شدن را بیاراست شاه.
	درفشِ سپهدارْ پیران بدید؛	خروشیدن پیل و اسپان شنید.
1220	بشد تیز و بگْرفتش اندر کنار؛	بپرسیدش از گردشِ روزگار.
	بدو گفت:«کای پهلوانِ سپاه!	چرا رنجه کردی روان را به راه؟
	همه بر دل اندیشه این بُد نخست،	که بیند دو چشم تو را تندرست.»
	ببوسید پیران سر و پای اوی،	همان خوبْ چهر ِ دلارایِ اوی.
	همی گفت با کردگارِ جهان،	که:«ای داورِ آشکار و نِهان!
1225	مرا گر به خواب این نمودی روان،	همانا سر ِ پیر گشتی جوان.
	چو دیدم تو را روشن و تندرست،	نیایش کنم پیش ِ یزدان نخست.
	تو را چون پدر باشد افراسیاب؛	همه بنده باشند، از این رویِ آب.
	مرا نیز پیوسته بیش از هزار،	پرستندگانند با گوشوار.
	تو بی کامِ دل هیچ دَم بر مَزن؛	تو را بنده باشد، چه مرد و چه زن.
1230	مرا گر پذیری تو با پیرْ سر،	ز بهرِ پرستش، ببندم کمر.»
	برفتند هر دو، به شادی، به هم؛	سخن یاد کردند بر بیش و کم.
	همه شهر از آوازِ چنگ و رَباب،	همی خفته را سر بر آمد ز خواب.
	همه خاکْ مشکین شد از مشک و زر؛	همی اسپِ تازی برآوردْ پر.
	سیاوش چو آن دید، آب از دو چشم	ببارید و ز اندیشه آمد به خشم؛
1235	که یاد آمدش بومِ زاولسِتان؛	بیاراسته تا به کاولسِتان،
	که آمد به مهمانیِ پیلتن؛	شده نامداران همه انجمن.
	از ایران، دلش یاد کرد و بسوخت؛	به کردار ِ آتش همی برفروخت.
	ز پیران بپوشید و پیچید روی؛	سپهبَد بدید و آن غم و دردِ اوی.
	بدانست کو را چه آمد به یاد؛	غمی گشت و دندان به لب برنهاد.
1240	به قَجغارْباشی فرود آمدند؛	نشستند و یکباره، دم بر زدند.
	نگه کرد پیران به دیدار ِ اوی،	نشست و بر و یال و گفتار ِ اوی.
	بدو در، دو چشمش همی خیره مانْد؛	همی ، هر زمان، نامِ یزدان بخوانْد.
	چنین گفت:«کای نامور شهریار!	ز شاهانِ گیتی، تُوِی یادگار.
	سه چیز است بر تو که اندر جهان،	کسی را نباشد ز ِ تخمِ مهان:
1245	یکی آنکه از تخمۀ کیقباد،	همی از تو گیرند گویی نژاد؛
	دو دیگر زبانی بدین راستی،	به گفتار ِ نیکو بیاراستی؛
	سه دیگر که گویی از چهر ِ تو،	ببارد همی بر زمین مهرِ تو.»
	چنین داد پاسخ سیاوش بدوی،	که:«ای پیرِ پاکیزۀ راستگوی!
	خُنیده به گیتی به مهر و وفا،	از آهرمنی دور و دور از جفا!
1250	گر ایدون که با من تو پیمان کنی،	شناسم که پیمانِ من نشکنی.
	گر از بودنْ ایدر مرا نیکوی است،	بر این کردۀ خود نباید گریست؛
	وگر نیست، فرمای تا بگذرم؛	نمایی رهِ کشوری دیگرم!».
	بدو گفت پیران که:« مندیش از این؛	چو اندر گذشتی از ایرانْ زمین،
	مگردان دل از مهرِ افراسیاب؛	مکن، هیچ گونه، به رفتن شتاب.
1255	پراگنده نامش، به گیتی، بدی است؛	ولیکن جز آن است؛ مردْایزدی است.
	خِرَد دارد و هوش و رایِ بلند؛	به خیره، نیازد به راهِ گزند
	مرا نیز خویشی ست با او، به خون؛	همش پهلوانم، همش رهنمون.
	همانا بر این بوم و بر صد هزار،	به فرمانِ من، بیش باشد سوار.
	ده و دوهزار آنکه خویشِ منند؛	چو خواهم، شب و روز پیشِ منند.
1260	همم بوم و بر هست و هم گوسپند،	هم اسپ و سلیح و کمان و کمند.

	تِهفته، جز این نیز هستم بسی؛	مرا بی نیازی است از هر کسی.
	فدایِ تو بادا همه  هر چه هست،	گر ایدر کنی تو به شادی نشست!
	پذیرفتم از پاک یزدان تو را،	به رای و دل هوشمندان تو را،
	که بر تو نیاید ز بدها گزند	-نداند کسی رازِ چرخِ بلند-
1265	مگر کز تو آشوب خیزد، به شهر؛	بیامیزی، از دور تریاک و زَهر.»
	سیاوش بدان گفته ها رام گشت؛	برافروخت و اندر خورِ جام گشت.
	به خوردن نشستند، یک با دگر؛	سیاوش پسر گشت و پیران پدر.
	برفتند با خنده و شادمان؛	به ره بر، نجستند جایی زمان.
	چنین تا رسیدند بِبهشتِ گنگ	که آن بود خرّم سرای درنگ.

ک:144