فرستادن سیاوش زنگنۀ شاوران را به نزدیک افراسیاب

.

.داستان را با صدای محسن مهدی بهشت از اینجا بشنوید

.

1095	بشد زنگه با نامور صد سوار؛	گروگان ببرد، از درِ شهریار.
	چو در شهرِ سالار ترکان رسید،	خروش آمد و دیده بانش بدید.
	پذیره شدش نامداری بزرگ،	کجا نامِ او بود جنگی طُوُرْگ.
	چو شد زنگۀ شاوران نزدِ شاه،	سپهدار برخاست از پیشگاه.
	گرفتش به بر تنگ و بنواختش؛	گرامی برِ خویش بنْشاختش.
1100	چو بنشست با شاه و نامه بداد،	سراسر سخنها بر او کرد یاد،
	بپیچید از آن نامه افراسیاب؛	دلش گشت پر درد و سر پر شتاب.
	بفرمود تا جایگه ساختند؛	ورا، چون سزا بود، بنْشاختند.
	چو پیران بیامد تهی کرد جای؛	سخن راند با نامور کدخدای،
	ز کاوس و از خامْ گفتار اوی،	ز خویِ بد و رایِ پیکارِ اوی.
1105	همی گفت، رخساره کرده دُژم،	ز کار سیاوش دلش پر ز غم.
	فرستادن زنگۀ شاوران،	همی یاد کرد از کران تا کران.
	بپرسید:«کاین را چه درمان کنیم؟	وز این راه جستن، چه پیمان کنیم؟»
	بدو گفت پیران که:«ای شهریار!	انوشه بٌوی تا بُوَد روزگار!
	تو از ما به هر کار داناتری؛	به گنج و به مردی تواناتری.
1110	گمان و دل و دانش و رای من ،	چنین است اندیشه آرایِ من،
	که:هر کس که بر نیکُوِی در جهان	توانا بُوِد آشکار و نهان
	از این شاهزاده نگیرند باز،	ز گنج و ز رنج و آنچه آید فراز.
	من ایدون شنیدم که اندر مِهان،	کسی نیست مانند او در جهان،
	به بالا و دیدار و آهستگی،	به فرهنگ و رای و به شایستگی.
1115	هنر با خرد نیز بیش از نژاد؛	ز مادر ، چُنو شاهزاده نزاد.
	به دیدن، کنون از شنیدن بِهْ است؛	گرانمایه و شاهزاده و مِهْ است.
	اگر خود جز اینش نبودی هنر،	که از خون صد نامور با پدر،
	برآشفت و بگذاشت تخت و کلاه؛	همی از جوید بدین گونه راه،
	نه نیکو نماید زِ راهِ خرد،	کز این کشور، ای مهتر! او بگذرد.
11120	دو دیگر که کاوس شد پیر سر؛	ز تخت آمدش روزگار گذر.
	سیاوش جوان است و با فرِّهی؛	بدو مانَد او آیین و تختِ مِهی.
	تو را سرزنش باشد از مهتران؛	سرِ او همان از تو گردد گران.
	اگر شاه بیند، به رایِ بلند،	نویسد یکی نامۀ پندْمند؛
	چنانچون نوازند فرزند را،	نوازد جوانِ خردمند را.
1125	یکی جای سازد، بدین کشورش؛	بدارد سزاوار،اندر خورش.
	ز پرده، دهد دختری را بدوی؛	بداردش، با ناز و با آبِ روی.
	مگر کو بماند به نزدیک شاه؛	کند کشور و بومت آرامگاه!
	وگر بازگردد سوی ِ شهریار،	تو را بهتری باشد از روزگار.
	سپاسی بُود نزد شاهِ جهان؛	بسی آفرین باشد اندر مِهان.
1130	برآساید از کین دو کشور مگر!	بدین، آورید ایدرش دادگر.
	زِ داد جهان آفرین این سَزاست،	که گردد زمانه بدین جنگ، راست.»
	چو سالار گفتارِ پیران شنید،	چنان هم همه بودنیها بدید،
	پس اندیشه کرد اندر آن، یک زمان؛	همی گاشت، بر نیک و بد بر، گمان.
	چنین داد پاسخ به پیرانِ پیر،	که:«هست این سخنها همه دلپذیر؛
1135	ز کارْآزموده گزیده مهان،	همانندِ تو نیست اندر جهان؛
	ولیکن شنیدم یکی داستان،	که باشد بدان رای همداستان؛
	که:«چون بچّۀ شیرِ نر پروری،	چو دندان کند تیز، کیفر بری.
	چو با زور و با جنگ برخیزد اوی،	به پروردگار اندر آویزد اوی.»
	بدو گفت پیران که:«اندر خِرَد،	یکی شاه گُندآوران بنگرد.!
1140	کسی کز پدرکژی و خویِ بد	نگیرد، از او بدْخوی کی سزد؟
	نبینی که کاوس دیرینه گشت؟	چو دیرینه گشتی بباید گذشت.
	سیاوش بگیرد جهانِ فراخ؛	بسی گنجِ بی رنج و ایوان و کاخ.
	دو کشور تو را باشد و تاج و تخت؛	چنین خود که یابد، مگر نیکبخت؟»
	چو بشنید افراسیاب این سَخُن،	یکب رایِ با دانش افگند بُن.

.

.

.

.