زاری کردن رستم بر سهراب

.

.

.

.

شاهنامه خوان: مرتضی امینی پور

داستان را از اینجا بشنوید

زاری کردن رستم بر سهراب

	بفرمود رستم تا که پیشکار	یکی جامه افکند بر جویبار.
	جوان را، بر آن جامۀ زرنگار،	بخوابید و آمد برِ شهریار.
	گَوِ پیلتن سر سوی راه کرد؛	کَس آمد پسش؛ زود آگاه کرد،
	که:«سهراب شد زین جهانِ فراخ؛	همی از تو تابوت خواهد، نه کاخ.
3270	چو از پیشِ او روی کردی به راه،	جهان برِ جهان بینِ او شد سیاه.
	به در جَست و برزد یکی سردْ باد؛	بنالید و مژگان بر هم نهاد».
	پیاده شد از اسب رستم، چو باد؛	به جاِ ی کله، خاک بر سر نهاد.
	همی گفت،زار«ای نَبَرده جوان!	سرافراز، وز تخمۀ پهلوان!
	نبیند چو تو نیز خورشید و ماه؛	نه خُود و نه جوشن، نه تخت و کلاه.
3275	که را آمد این پیش کآمد مرا؟	بکشتم جوانی، به پیرانْ سرا.
	نبیرۀ جهاندارْ سامِ سوار؛	سویِ مادر، از تخمۀ نامدار.
	بریدن دو دستم سزاوار هست؛	جز از خاکِ تیره مبادم نشست!
	چه گوید، چو آگه شود مادرش؟	چگونه فرستم کسی را بَرَش؟
	چه گویم: چرا کشتمش بیگناه؟	چرا روز کردم ، بر او بر ، سیاه؟
3280	پدر، آن گرانمایۀ پهلوان،	چه گوید مرا بازِ پورِ جوان؟
	بر این تخمۀ سام نفرین کنند؛	همه نام من نیز بیدین کنند.
	که دانست کاین کودکِ ارجمند،	بدان سال، گردد چو سرِو بلند؟
	به جنگ آیدش رای و سازد سپاه؟	به من بر، کُند روزِ روشن سیاه؟»
	بفرمود تا دیبهِ خسروان،	بگسترد بر رویِ پورِ جوان.
3285	همی آرزو گاهِ شهر آمدش؛	یکی تنگ تابوت بهر آمدش.
	از آن دشت بردند تابوت ِ اوی؛	سویِ خیمۀ خویش بنهاد روی.
	به پرده سرای، آتش اندر زدند؛	همه لشکرش خاک بر سر زدند.
	همان خیمه از دیبهِ رنگْ رنگ،	همان تخت و پرمایه زینِ پلنگ،
	بر آتش نهادند و برخاست غَو؛	همی گفت، زار:«ای جهاندارِ نو!»
3290	همی ریخت خون و همی شانْد خاک؛	همی جامۀ خسروی کرد چاک.
	همه پهلوانانِ کاوسْ شاه	نشستند بر خاک با او به راه.
	زبانِ بزرگان پر از پند بود؛	تهمتن، به درد، از درِ بند بود.
	«چنین است کردارِ چرخِ بلند؛	به دستی کلاه و به دیگر کمند.
	چو شادان نشیند کسی با کلاه،	به خَمٌِ کمندش، رباید ز گاه.
3295	چرا مهر باید همی بر جهان؟	بباید خرامید با همرهان.
	چو اندیشۀ گنچ گردد دراز،	همی گشت باید سویِ خاک باز.
	اگر هست از این چرخ را آگهی،	همانا که گشته است مغزش را تهی.
	چنان دان کز این گَردش آگاه نیست؛	ز چرخ برین بگذری، راه نیست.
	بدین رفتن اکنون نباید گریست؛	ندانم که کارش، سرانجام چیست!».
3300	به رستم چنین گفت کاوسْ کی،	که:«از کوهِ البرز تا برگِ نَی،
	همی بُرْد خواهد، به گَردِش، سپهر؛	نباید فگندن بر این خاکْ مهر.
	تو دل را بر این رفته خرسند کن؛	همه گوش سوی خردمند کن.
	اگر آسمان بر زمین برزنی،	بپرٌی و از آب آتش کنی،
	نیاری همه رفته را بازِ جای؛	روانش کهن شد به دیگر سرای.
3305	من از دور دیدم بر و یالِ اوی؛	چنان برز· و بالا و گوپالِ اوی.
	زمانه برانگیختش با سپاه،	که ایدر به دستِ تو گردد تباه.
	چه سازی و درمانِ این کار چیست؟	بر این گونه تا چند خواهی گریست؟»
	چنین گفت رستم که:«او خود گذشت؛	نشسته است هومان بر این پهنْ دشت.
	ز توران، سرانند و چندی ز چین؛	از ایشان، به دل بر، مدار ایچ کین.
3310	زُواره گذارد سپه را به راه،	به نیرویِ یزدان و فرمانِ شاه».
	بدو گفت شاه:«ای گَوِ نامجوی!	تو را، ز این نشان، اندُه آمد به روی.
	گر ایشان به من چند بد کرده اند،	و اگر دود از ایران برآورده اند،
	دلِ من ز دردِ تو شد پر زدرد؛	از ایشان، نخواهم همی یاد کرد»؛

.