باز گشتن رستم و سهراب به لشکرگاه(3034-3098)

شاهنامه خوان: مرتضی امینی پور

.

باز گشتن رستم و سهراب به لشکرگاه

	برفتند و روی هوا تیره گشت؛	ز سهراب، گردون همی خیره گشت.
3035	تو گفتی  ز جنگش سرشت آسمان؛	نیاساید از تاختن، یک زمان؛
	وگر باره،زیر اندرش، ز آهن است؛	شگفتی روان است و رویینْ تن است .
	شبِ تیره آمد سوی لشکرش،	میان سوده از بند و ز آهن برش.
	به هومان، چنین گفت:«کامروز، هور	برآمد؛ جهان کرد پر جنگ و شور.
	شما را چه کرد آن سوارِ دلیر،	که یالِ یلان داشت و آهنگِ شیر؟
3040	بدو گفت هومان که:«فرمانِ شاه	چنان بُد کز ایدر نجنبد سپاه.
	همه کارِ ما سخت ناساز بود؛	به آوَرْد گشتن به آغاز بود.
	بیامد یکی مردِ پرخاشجوی؛	بدین لشکری گٌشن بنهاد روی.
	تو گفتی ز مستی کنون خاسته است؛	وگر رزم با یک تن آراسته است».
	چنین گفت سهراب:«کو زین سپاه،	نکرد از دلیران کسی را تباه؛
3045	از ایرانیان من بسی را کشته ام؛	زمین را به خون، چون گِل،آغشته ام.
	کنون روزِ فرداست روزِ بزرگ؛	پدید آید از میش یکباره، گرگ.
	به شب جامِ می باید آراستن؛	بباید به می،غم ز دل کاستن».
	وز آن روی، رستم به لشکر رسید؛	سخن راند با گیو و گفت و شنید،
	که:«امروز سهرابِ جنگ آزمای	چگونه، به جنگ، اندر آورد پای؟»
3050	چنین گفت با پهلوان گُردْ گیو:	«کز آن گونه هرگز ندیدیم نیو.
	بیامد، دمان، تا به قلبِ سپاه؛	ز لشکر برِ توس شد، کینه خواه؛
	که او بود بَر زین و نیزه به دست؛	چو گرگین فرود آمد، او برنشست.
	همان گه که با نیزه او را بدید،	به کردارِ شیرِ ژیان، بردمید.
	عمودی خمیده بزد بَرَ برش؛	ز نیرو بیفتاد تَرگ از سرش.
3055	نتابید با او ؛ بتابید روی؛	شدند از دلیران بسی، جنگجوی.
	ز گُردان، کسی مایۀ وی نداشت؛	جز از پیلتن پایۀ وی نداشت.
	هم آیین پیشین نگه داشتیم؛	سپه را بر او هیچ نگماشتیم.
	سواری نشد، پیشِ او، یک تنه؛	همی تاخت از قلب تا میمنه».
	غمی گشت رستم ز گفتارِ اوی؛	برِ شاه کاوس بنهاد روی.
3060	چو کاوسْ کی پهلوان را بدید،	برِ خویش نزدیک جایش گزید.
	ز سهراب، رستم زبان برگشاد؛	ز بالا و زورش، همی کرد یاد،
	که:«کَس، در جهان، کودکِ نارسید	بدین شیرْمردی و گُردی ندید.
	به بالا، ستاره بساید همی؛	تنش را زمین برگراید همی.
	دو بازو و رانش ز رانِ هیون،	همانا که دارد ستبری فزون.
3065	به گرز و به تیغ و به تیر و کمند،	ز هر گونه ای آزمودیم بند.
	به فرجام ، گفتم که:"من، پیش از این،	بسی گُرد را برگرفتم زِ زین".
	گرفتم دوالِ کمربندی اوی؛	بیفشاردم سخت پیوندِ اوی.
	همی خواستم کِش ز زین بر کَنَم؛	چو دیگر کَسانش به خاک افکنم.
	گر از بادْ جنبان شود کوهِ خار،	بجنبید بر زین بر آن نامدار.
3070	چو فردا بیاید به دشتِ نبرد،	به کُشتی همی بایدم چاره کرد.
	بکوشم؛ ندانم که پیروز کیست؛	ببینیم تا رای یزدان به چیست!
	کز اوی است پیروزی و دستگاه؛	هم او آفرینندۀ هور و ماه».
	بدو گفت کاوس:«یزدان پاک	تنِ بدسگال اندر آرَد به خاک.
	من امشب، به پیشِ جهانْ آفرین،	بمالم رخ حویشتن بر زمین.
3075	کند تازه، این بار، کامِ تو را؛	بر آرد به خورشید نامِ تو را».
	بدو گفت رستم که :«با فرٌِ شاه،	برآید همه کامۀ نیکخواه».
	به لشکرگهِ خویش بنهاد روی،	پر اندیشه مغز و سرش کینه جوی.
	زُواره بیامد، خَلیده روان،	که:«امروز چون رفت بر پهلوان؟»
	از او خوردنی خواست رستم نخست؛	پس آنگه از اندیشگان دل بشست.
3080	چنین راند پیش برادر سَخُن،	که:«بیدار دل باش و سستی مکن.
	به شبگیر چون من به آوردگاه	رَوَم پیش آن تُرکِ ناوردْ خواه،
	همی باش بر پیش ِ پرده سرای،	چو خورشیدِ تابان برآید زِ جای.
	گر ایدون که پیروز باشم به جنگ،	بدان دشتِ کین برنسازم درنگ،
	بیاور سپاه و درفشِ مرا؛	همان ساز و زرٌینه کفش مرا؛
3085	وگر خود دگرگونه گردد سَخُن،	تو زاری مساز و نژندی مکن.
	مباشید یک تن بدین رزمگاه؛	میارید، از آن پس، سوی رزم راه.
	سراسر سوی زاولِستان شوید؛	از ایدر، به نزدیک دستان شوید.
	تو خرسند گردان دلِ مادرم؛	چنین رانْد گردنده چرخ از برم.
	بگویش که:"دل را در این غم مبند؛	مشو جاودانه ز مرگم نژند؛
3090	که کَس در جهان جاودانه نماند؛	ز گردون مرا خود بهانه نماند.
	بسی دیو و شیر و نهنگ و پلنگ	تبه شد به چنگم، به هنگامِ جنگ.
	بسی بارۀ دژ که کردیم پست؛	نیاورْد کس دستِ من زیرِ دست.
	درِ مرگ، آن کَس بکوبد که پای	به اسپ اندر آرَد؛ بجنبد ز جای.
	اگر سال گشتی فزون از هزار،	همین بود راه و همین بود کار".
3095	چو خرسند گردد، به دستان بگوی،	که:"از شاهِ گیتی، مَبَرتاب روی.
	اگر جنگ سازد تو سُستی مکن؛	چنان رَو که رانند از این در، سَخُن.
	همه مرگ راایم، پیر و جوان؛	به گیتی نَماند کسی جاودان"».
	ز شب نیمه گفتارِ سهراب بود؛	دگر نیمه آرامش و خواب بود.

.

.

.

.ک:126