رزم رستم با سهراب (2984-3033)

.

.

.

.

شاهنامه خوان : مرتضی امینی پور

داستان را از اینجا بشنوید

2984	به آوردگه رفت؛ نیزه برگرفت؛	همی ماند از گفتِ مادر شگفت.
2985	یکی تنگ· میدان فرو ساختند؛	به کوتاه نیزه همی تاختند.
	نماند ایچ، بر نیزه، بند و سِنان؛	به چپ باز بردند هر دو عِنان.
	به شمشیرِ هندی برآویختند؛	همی،ز آهن، آتش فرو ریختند.
	به زخم اندرون، تیغ شد ریز ریز؛	چه زخمی؟ که پیدا کند رستحیز.
	گرفتند، از آن پس، عمودِ گران؛	غمی گشت بازوی گُندآوران.
2990	ز نیرو،عمود اندر آورد خَم؛	دمان باد پایان و گُردان دُژم.
	ز اسپان، فرو ریخت برگستوان؛	زره پاره شد، بر میانِ گَوان.
	فرو ماند اسپ و دلاور سوار؛	یکی را نَبُد دست و بازو به کار.
	تن، از خُوَی، پُر آب و همه کام خاک؛	زبان گشته، از تشنگی چاک چاک.
	یک از دیگران ایستادند دور؛	پر از رنجْ باب و پر از تابْ پور.
2995	جهانا! شگفتا که کردارِ تُست!	هم از تو شکسته، هم از تو دُرُست.
	از آن دو، یکی را نجنبید مهر؛	خِرَد دور بُد؛ مهر ننمود چهر.
	همی بچٌه را باز داند ستور؛	چه ماهی، به دریا چه در دشت، گور.
	نداند همی مردم، از رنجِ آز،	یکی دشمنی را ز فرزند باز.
	همی گفت رستم که:«هرگز نهنگ،	ندیدم بدین سان که آید به جنگ.
3000	مرا خوار شد رزم دیوِ سپید؛	ز مردی شد، امروز، دل ناامید.
	جوانی، چنین ناسپرده جهان،	نه گُردی نه نام آوری از مِهان،
	به سیری رسانیدم از روزگار،	دو لشگر نظاره بدین کارزار!»
	چو آسوده بازویِ هر دو مرد	از آورد و از رنجِ ننگِ و نبرد،
	به زه برنهادند هر دو کمان،	جوانه همان، سالخورده همان.
3005	زره بود و خِفتان و ببرِ بیان؛	ز کِلک و ز پیکان ، نیامد زیان.
	غمی شد دل هر دو از یکدگر؛	گرفتند، از آن پس، دوالِ کمر.
	تهمتن که گر دست بردی به سنگ	بکَندی ز کوهِ سیه روزِ جنگ،
	کمربندِ سهراب را چاره کرد؛	که بر زین بجنباندش، در نبرد.
	میانِ جوان را نبُد آگهی؛	بماند از هنر، دستِ رستم تهی.
3010	دو شیراوژن از جنگ سیر آمدند؛	همی خسته و بسته دیر آمدند.
	دگر باره سهراب گرزِ گران	ز زین برکشید و بیفشارد ران.
	بزد سخت و آورد کتفش به درد؛	بپیچید و درد از دلیری بخُوَرد.
	بخندید سهراب و گفت:« ای سوار!	به زخمِ دلیران نه ای پایدار.
	به رزم اندرون ، رخش گویی خر است؛	دو دستِ سوارش چو نَی بی بر است.
3015	اگر چه گَوی سروْ بالا بُوَد،	جوانی کند پیر ،کانا بود».
	به مُستی رسید این از آن، آن از این؛	چنان تنگ شد بر دلیران زمین،
	که از یکدیگر روی برگاشتند؛	دل و جان به اندوه بگذاشتند.
	تهمتن به توران سپه شد به جنگ،	بدان سان که نخچیر بیند پلنگ.
	به ایران سپه رفت سهرابِ گُرد؛	عِنان بارۀ تیزتگ سپرد.
3020	میانِ سپاه اندر  آمد چو گرگ؛	پراگنده گشت آن سپاه بزرگ.
	دلِ رستم اندیشه ای کرد بَد،	که:«کاوس را بی گمان بد رسد،
	از این پُر هنر تُرک نو خاسته،	به خفتان بَر و بازو آراسته».
	به لشکر گه خویش تازید زود؛	که اندیشۀ دل بر آن گونه بود.
	میانِ سپه دید سهراب را،	زمین لعل کرده به خوناب را.
3025	سرِ نیزه پر خون و خفتان و دست،	چو شیری که گردد ز نخچیر مست.
	غمی گشت رستم، چو او را بدید؛	خروشی چو شیرِ ژیان برکشید.
	بدو گفت:«کای تیز و خونخواره مرد !	از ایران سپه، رزم با تو که کرد؟
	چرا دستِ بد را بسایی همه؟	چو گرگ اندر آیی میانِ رمه؟»
	چنین داد پاسخ که: «توران سپاه	از این رزم بودند هم بیگناه.
3030	تو آهنگ کردی بدیشان نخست؛	کسی با تو پیکار و کینه نجست».
	بدو گفت رستم که:« شد تیره روز؛	چو پیدا کند تیغْ گیتی فروز،
	بر این دشت، هم دار و هم منبر است؛	روشْن جهان زیرِ میغ اندر است.
	بگردیم، شبگیر، با تیغ کین؛	تو رَو؛ تا چه خواهد جهانْ آفرین!»

.

.

..2935: ایرانیان ناخودآگاه سهراب ا ایرانی می دانند.

2937 برشمردن: در معنی زشت و دشنام دادن به کار رفته است

2939- پای و پی: آمیغی به معنی تاب و توان

2943- روی روی:رویاروی

2965-رستم از سهراب می خواهد به آوردگاهی دور از هر دو سپاه بروند