تاختن سهراب بر لشکر کاوس

.

خیمۀ کاوس

داستان را با صدای مرتضی امینی پور از اینجا بشنوید.

2928	چو بشنید گفتارهای درشت،	از او روی برگاشت و بنمود پشت.
	بپوشید و خَفتان و بر سر نهاد،	یکی تَرگِ رومی به کردارِ باد.
2930	ز تُندی، به جوش آمدش خون به رگ؛	نشست از برِ بارۀ تیز تگ.
	خروشید و بگرفت نیزه به دست؛	به آوردگه رفت چون پیلِ مست؛
	رمید آن دلاور سپاهِ دلیر،	به کردارِ گوران ز چنگالِ شیر.
	کَس از نامدارانِ ایران سپاه	نیارست کردن، بدو در نگاه،
	ز پای و رِکیب و ز دست و عنان،	ز تیر و ازآن آبداده سِنان؛
2935	وز آن پس، دلیران شدند انجمن،	که:«این است گویی گوِ پیلتن!
	نشاید نگه کردن آسان بدوی؛	که یارَد شدن پیش او، جنگجوی؟»
	از آنجا، خروشید سهراب گُرد؛	همی شاه کاوس را برشمرد.
	چنین گفت:«کای شاهِ با دار و بَرد!	چگونه است کارَت به دشتِ نبرد؟
	چرا کرده ای نام کاوس کی؟	که در جنگ نه پای داری نه پِی.
2940	تَنَت را، بر این نیزه بریان کنم؛	ستاره بدین کار گریان کنم.
	یکی سخت سوگند خوردم به بزم،	همان شب کجا کشته شد زندرزم،
	کز ایران ، نمانم یکی نیزه دار؛	کنم زنده کاوس کی را به دار.
	که را داری از لشکرت جنگجوی،	که پیش ِ من آید کُند رویْ روی؟»
	بگفت و همی بود جوشان بسی؛	از ایران ندادند پاسخ کسی.
2945	وز آنجا دمان، شد به پرده سرای؛	به نیزه درآورد پرده ز جای.
	خَم آورد پشت و ز دست آن سِتیخ،	بزد تند و برکند هفتاد میخ.
	سراپرده تیز اندر آمد ز پای؛	ز هر سو برآمد دَمِ کرٌنای.
	غمی گشت کاوس و آواز داد،	که:«ای نامداران فرٌخ نژاد!
	یکی نزدِ رستم برید آگهی،	"کز این تُرک، شد مغزِ گُردان تهی".
2950	ندارم سواری ورا همنبرد؛	از ایران، نیارَد کس این کار کرد».
	بشد توس و پیغام ِکاوس برد؛	شنیده سخنها بدو برشمرد.
	چنین گفت رستم که:«هر شهریار	که کردی مرا ناگهان خواستار،
	گهی رزم بودی، گهی سازِ بزم؛	ندیدم ، زِ کاوس، جز رنجِ رزم».
	بفرمود تا رخش را زین کنند؛	سواران بُروها پر از چین کنند.
2955	ز خیمه، نگه کرد رستم به دشت؛	ز ره ، گیو را دید کاندر گذشت؛
	نهاد از برِ رخشِ رخشنده زین؛	همی گفت گرگین که:«بشتاب هین!»
	همی بست، با لرزه رُهٌام تنگ؛	به برگستوان در زده توس چنگ.
	همی این بدان،آن بدین گفت:«زود!»؛	تهمتن چو از خیمه آوا شنود،
	به دل گفت:«کاین رزمِ آهرمن است؛	نه این رستخیز از پیِ یک تن است».
2960	بزد دست و پوشید ببرِ بیان؛	ببست آن کیانی کمر بر میان.
	نشست از برِ رخش و برداشت راه؛	زُواره نگهبانِ رخت و سپاه.
	بدو گفت:«از ایدر، مرو پیشتر؛	به من دار گوش از یلان بیشتر».
	درفشش ببردند، با او به هم؛	همی رفت پرخاشجوی و دُژم.
	چو سهراب را دید با یال و شاخ،	بَرَش چون بر سامِ جنگی فراخ،
2965	بدو گفت:«از ایدر به یکسو شویم؛	به آوردگاهی بی آهو شویم».
	بمالید سهراب کف را به کف؛	به آوردگه رفت از پیشِ صف.
	به رستم، چنین گفت:«رو تا رویم؛	وز این هر دو لشکر ، به یک سو شویم.
	ز لشکر، نخواهیم ما یارْ کَس؛	که من باشم و تو درآورد و بس!.
	به آوردگه بر، تو را جای نیست؛	تو را خود به یک مشتِ من پای نیست.
2970	به بالا، بلندی و، با شاخ و یال؛	ستم یافت یالت، ز بسیار سال».
	نگه کرد رستم بدان سرفراز؛	بدان سُفت و چنگ و رِکیبِ دراز.
	بدو گفت:«نرم، ای جوانمرد! نرم؛	زمین سرد و خشک و، سحن چرب و گرم.
	به پیری، بسی دیدم آوردگاه؛	بسی ، بر زمین، پَست کردم سپاه.
	تَبه شد بسی دیو، در چنگِ من؛	ندیدم بر آن سو که بودم شکن.
2975	نگه کن مرا تا ببینی، به جنگ؛	اگر زنده مانی مترس از پلنگ.
	مرا دید در جنگ دریا و کوه،	که با نامدارانِ توران گروه،
	چه کردم! ستاره گُوایِ من است؛	به مردی، جهان زیرِ پایِ من است».
	چو آمد زِ رستم چنین گفت و گوی،	بجنبید سهراب را دل بر اوی.
	بدو گفت:«کز تو بپرسم سَخُن؛	همی راستی باید افگند بُن:
2980	من ایدون گمانم که تو رستمی،	گر از تخمۀ نامور نیرمی».
	چنین داد پاسخ که:«رستم نی ام؛	هم از تخمۀ سام نیرم نی ام؛
	که او پهلوان است و من کِهترم؛	نه با تخت و کام و، نه باافسرم».
	از اومید، سهراب شد نا امید؛	بر او تیره شد رویِ روزِ سپید.

.

.

..