رسیدن سهراب به دژ ِسپید

 عکس از اینجا http://www.facebook.com/shahnamehepcofthepersiankings

داستان را با صدای فرانک از اینجا بشنوید

..

2479	دژی بود کِش خواندندی سپید؛	بدان دژ بُد ایرانیان را امید؛
2480	نگهبانِ دژ رزم دیده هُجیر؛	که با زورِ دل بود و با دار و گیر.
	جهاندیده گَژْدَهم بود کوتوال؛	که او را نبود از دلیری، همال.
	هجیر(ش) سپهدارْ داماد بود؛	نژادش ز فرخنده گشواد بود.
	هنوز، آن زمان، گُستهم خُرد بود؛	به خُردی، گراینده و گُرد بود.
	چو سهراب نزدیکیِ دژ رسید،	هجیرِ دلاور مر او را بدید.
2485	نشست از برِ بادپایی؛چو گَرد،	ز دژ، رفت پویان به دشتِ نبرد.
	چو سهراب ِ جنگاور او را بدید،	برآشفت و شمشیرِ کین برکشید.
	ز لشکر برون تاخت، بر سانِ شیر؛	به پیشِ هجیر اندر آمد، دلیر.
	چنین گفت، با رزمْ دیده هجیر،	که:«تنها به جنگ آمدی، خیرخیر.
	چه مردی و نام ونژادِ تو چیست؟	که زاینده را بر تو باید گریست».
2490	هجیرش چنین داد پاسخ که:«بس!	به تُرکی نباید مرا یار کَس.
	هجیر دلیر و سپهبد منم؛	هم اکنون سرت را ز تن برکَنم؛
	فرستم به نزدیک ِ شاهِ جهان	تنت را کند کرگس اندر نِهان».
	بخندید سهراب، از این گفتگوی؛	به آوردِ او تیز بنهاد روی.
	چنان نیزه بر نیزه برساختند،	که از یکدگر باز نشناختند.
2495	یکی نیزه زد بر میانش هُجیر؛	نیامد سنان اندر او جایگیر.
	سِنان باز پس کرد سهرابِ شیر؛	بزد نیزه ای بر میانش ، دلیر؛
	ز زین برگرفتش به کردارِ گوی؛	بینداخت بر خاک و آمد بر اوی.
	ز اسپ اندر آمد؛ نشست از برش؛	همی خواست از تن بریدن سرش.
	بپیچید و برگشت بر دستِ راست؛	غمی شد ز سهراب و زنهار خواست.
2500	رها کرد از او چنگ و زنهار داد؛	چو خشنود شد پندِ بسیار داد.
	دو دستش ببست آن یلِ جنگجوی؛	به نزدیکِ هومان فرستاد اوی.
	به دژ در، چو آگه شدند از هُجیر،	که او را گرفتند و بردند اسیر،
	خروش آمد و نالۀ مرد و زن ،	که:«کم شد هجیر اندر آن انجمن».
	چو آگاه شد دخترِ گُژدهَم،	که: سالار از آن انجمن گشت کم،
2505	- زنی بود بر سانِ گُردِ سوار؛	همیشه، به جنگ اندرون، نامدار؛
	کجا نام ِاو بود گردآفرید،	که چون او نیامد ز مادر پدید-
	چنان ننگش آمد ز کارِ هجیر،	که شد لاله برگش به کَردارِ قیر.
	بپوشید دِرع سواران جنگ؛	ندید،اندر آن کار، جایِ درنگ.
	نِهان کرد گیسو به زیرِ زره؛	بزد بر سرِ تَرگِ رومی، گره.
2510	فرود آمد از دژ، به کردارِ شیر؛	کمر بر میان، بادپایی به زیر.
	به پیشِ سپاه، اندر آمد چو گرد؛	چو رعدِ خروشان، یکی ویله کرد،
	که:«گُردان کدامند و جنگاوران؟	دلیران و کارْآزموده سران؟».
	چو سهرابِ شیرْاوژَن او را بدید،	بخندید و لب را به دندان گزید.
	چنین گفت:«کآمد دگر باره گور	به دامِ خداوندِ شمشیر و زور».
2515	بپوشید خِفتان و بر سر نهاد،	یکی ترگِ رومی به کردارِ باد
	بیامد دمان پیشِ گرد آفرید؛	چو دختِ کمند افکن او را بدید،
	کمان را بِزِه کرد وبگشاد بَر؛	نبُد مرغ را پیش او بر، گذر.
	به سهراب بر ، تیر باران گرفت؛	چپ و راست، جنگِ سواران گرفت.
	نگه کرد سهراب و آمدْش ننگ،	بر آشفت و تیز اندر آمد به جنگ.
2520	سپر بر سر آورد و بنهاد روی؛	چو تنگ اندر آمد بدان جنگجوی،
	هماورد را دید گرد آفرید،	که بر سانِ آتش همی بردمید؛
	کمان را به زه بر، به بازو فگند؛	سمندش بر آمد به ابرِ بلند.
	سرِ نیزه را سویِ سهراب کرد؛	عِنان و سنان را پر از تاب کرد.
	برآشفت سهراب و شد چون پلنگ،	کجا حمله آرد به هنگامِ جنگ.
2525	عِنان برگرایید و برگاشت اسپ؛	بیامد، به کردارِ آذرگشسپ.
	بزد بر کمر بندِ گرد آفرید؛	زره بر تنش ، سربه سر بردرید.
	ز زین برگرفتش به کردارِ گوی،	که چوگان ز باد اندر آید بر اوی.
	چو بر زین بپیچید گرد آفرید،	یکی تیغ ِ تیز از میان برکشید.
	بزد؛ نیزۀ او به دو نیم کرد؛	نشست از برِ اسپ و برخاست گَرد.
2530	به آورد با او بسنده نبود؛	بپیچید  از او روی و برگاشت زود.
	سپهبَد عِنان اَژدها را سپرد؛	به خشم، از هوا روشنایی ببرد.
	چو آمد خروشان به تنگ اندرش،	بپیچید و برداشت خُود از سرش.
	رها شد ، ز بندِ زره موی اوی؛	دِرفشان چو خورشید  شد روی اوی.
	بدانست سهراب کو دختر است؛	سر و مویِ او از درِ افسر است.
2535	شگفت آمدش؛گفت:«از ایران سپاه	چنین دختر آید به آوردگاه !
	سوارانِ جنگی، به روزِ نبرد،	همانا به ابر اندر آرند گَرد».
	ز فِتراک بگشاد پیچان کمند؛	بینداخت و آمد میانش به بند.
	بدو گفت:«کز من، رهایی مجوی؛	چرا جنگ جُستی تو ، ای ماهروی؟
	نیامد به دامم به سانِ تو گور؛	ز چنگم رهایی نیابی؛ مشور».
2540	بدانست کآویخت گردآفرید؛	مر آن را جز از چاره درمان ندید.
	بدو روی بنمود و گفت:«ای دلیر!	میانِ دلیران به کردارِ شیر!
	دو لشکر نظاره بر این جنگِ ماست؛	بر این گرز و شمشیر و آهنگِ ماست؛
	کنون من، گشاده چنین روی و موی	سپاه تو گردد پر از گفت و گوی،
	که:«با دختری او، به دشتِ نبرد،	بدین سان به ابر اندر آورد گرد"!
2545	نِهانی بسازیم، بهتر بُود؛	خِرَد داشتن کارِ مهتر بُود.
	ز بهرِ من ، از هرسو، آهو مخواه	میان دو صف برکشیده سپاه.
	کنون، لشکر و دژ به فرمانِ تُست؛	نباید گهِ آشتی، جنگ جُست.
	دژ و گنج و دژبان، سراسر،تو راست	چو آیی بر آن ساز کن کِت هواست».
	چو رخساره بنمود سهراب را،	ز خوشاب بگشاد عَنٌاب را،
2550	یکی بوستان دید در دربهشت؛	به بالایِ او سرو دهقان نکِشت.
	دو چشمش گوزن و دو ابرو کمان	تو گفتی همی بشکفد، هر زمان.
	زِ گفتار او مبتلا شد دلش؛	بر افروخت؛ کُنج ِبلا شد دلش.
	بدو گفت:«از این گفته، اکنون،مگرد؛	که دیدی مرا روزِ ننگ و نبرد.
	بدین بارۀ دژ، دل اندر مبند؛	که این نیست برتر ز چرخِ بلند؛
2555	به پای آورد زخمِ گوپالِ من؛	نراند کسی نیزه بر یالِ من».
	همی رفت سهراب با او به هم؛	بیامد به درگاهِ دژ گژدهم.
	درِ دژ چو بگشاد، گرد آفرید	تنِ خسته و بسته در دژ کشید.
	در دژ ببستند و غمگین شدند؛	پر از غم دل و دیده خونین شدند.
	از آزارِ گردآفرید و هجیر،	پر از درد بودند برنا و پیر.
2560	چنین گفت گژدهم:«کای شیرزن!	پُر از غم بُد از تو دلِ انجمن؛
	که هم رزم جُستی،هم افسون و رنگ؛	نیامد، ز کارِ تو، بر دوده ننگ».
	فراوان بخندید گردآفرید؛	به باره برآمد سپه بنگرید.
	چو سهراب را دید بر پشتِ زین،	چنین گفت:«کای شاه ترکان و چین!
	چرا رنجه گشتی چنین؟ باز گرد،	هم از آمدن، هم ز دشت نبرد.
2565	همانا که تو خود ز ترکان نه ای؛	که جز بآفرینِ بزرگان نه ای.
	بدان زور و بازوی و آن کتف و یال،	ندیدم تو را از بزرگان هَمال».
	بدو گفت سهراب:«کای خوبچهر!	به تاج و به تخت و به ماه و به مهر،
	که این باره با خاک پست آورم؛	تو را ، ای ستمگر! به دست آورم.
	چو بیچاره گردی و پیچان شوی،	ز گفتِ نبهره پشیمان شوی».
2570	بخندید و او را به افسوس گفت،	که:«ترکان از ایران نیابند جفت.
	چنین بود و روزی نبودَت ز من؛	بدین درد، غمگین مکن خویشتن.
	ز من پند بپذیر و خود بازگرد؛	وگرنه بر آیدت ز لشکرت گرد؛
	که این آگهی گر شود نزدِ شاه،	همانا فرستد  سوی ما سپاه؛
	وگر شاه و رستم بجنبد ز جای ،	شما با تهمتن ندارید پای.
2775	نماند یکی زنده از لشکرت؛	ندانم چه آید ز بد بر سرت!
	دریغ آیدم  کاینچنین یال و سُفت،	همی از پلنگان بیابد نهفت،
	تو را بهتر آید که فرمان کنی؛	رخِ لشکرت سوی توران کنی.
	نباشی بس ایمن به بازوی خویش؛	خورد گاوِ نادان ز پهلوی خویش».
	چو بشنید سهراب ننگ آمدش،	که آسان همی دژ  چنگ آمدش.
2780	چنین گفت:«کامروز بیگاه گشت؛	ز پیکارمان، دست کوتاه گشت.
	برآرم به شبگیر، از این باره گرد؛	ببیند دژ آشوبِ روزِ نبرد».
	به زیر دژ اندر، یکی جای بود،	کجا دژ بدان جای برپای بود.
	به تاراج داد آن همه بوم و رُست؛	به یکبارگی دست بد را بشُست.
	همی گفت:«کامشب زمان بادشان!	کز این باره فردا بود سر فشان».

...

سهراب و گردآفرید اثر شکیبا برداشت از اینجا

..