باز آمدن کاوس به ایران زمین و گُسی کردن رستم را(1725-1755)

 

بزم در شاهنامه- عکس از شاهنامه بایسنقری

داستان را  با آوای ِ پر از مهر ِ به شاهنامه «مهران» از اینجا  گوش کنید

باز آمدن کاوس به ایران زمین و گسی کردن رستم را

1725	چو کاوس در شهرِ ایران رسید،	ز گَردِ سپه، شد هوا ناپدید.
	بر آمد همی تا به خورشید جوش؛	زن و مرد شد پیش او، با خروش.
	همه شهرِ ایران بیاراستند؛	می و رود و رامشگران خواستند.
	جهان، سر به سر، نو شد از شاهِ نو؛	از ایران، بر آمد یکی ماهِ نو.
1730	چو بر تخت بنشست پیروز و شاد،	درِ گنجهایِ کهن بر گشاد.
	ز هر جای ، روزیْ دِهان را بخواند،	به دیوانِ دینار دادن نشانْد.
	برآمد خروش از درِ پیلتن؛	بزرگانِ لشکر شدند انجمن.
	همه، شادمان، نزدِ شاه آمدند؛	بدان نامورْ پیشگاه آمدند.
	تهمتن بیامد، به سر بر کلاه؛	نشست از برِ تخت، نزدیکِ شاه.
1735	سَزاوارِ او، شهریارِ زمین	یکی خِلعت آراست با آفرین:
	یکی تخت ِ پیروزه و میشسار؛	یکی تاج، پر گوهرِ شاهوار؛
	یکی دستْ زربفتِ شاهنشهی؛	یکی طوق، با یارۀ فرٌ هی.
	صد از ماهرویانِ زرٌین کمر؛	صد از مشکْ مویانِ با زیب و فر؛
	صد از تازیْ اسپانِ زرٌین سِتام؛	صد استر، همه زرٌین لگام.
1740	ببردند سی بدره دینار نیز؛	ز رنگ و ز بوی و ز هر گونه چیز؛
	ز یاقوت جامی پر از مُشکِ ناب؛	ز پیروزه دُرجی ز دُرٌِ خوشاب.
	نبشته یکی عهدِ او بر حریر،	به مشک و می و عود، دستِ دبیر.
	سپرده به سالارِ گیتی فروز،	به نوٌی، همه کشورِ نیمروز.
	چنان کز پسِ عهدِ کاوسْ شاه ،	نیابد، بدان مرز، کَس دستگاه.
1745	بر او آفرین  کرد کاوسْ شاه ،	که:«بی تو، مبادا نگین و کلاه!
	دلِ تاجداران به تو گرم باد!	روانت پر از شرم و آزرم باد!».
	فرو بود رستم ؛ببوسید تخت؛	بسیچِ گذر کرد و بر بست رخت.
	خروشِ تبیره بر آمد، ز شهر؛	ز شادی، رسیده به هر جای بهر.
	برآمد هیاهوی و بانگِ دَرای؛	به مغز اندرون نالۀ کرٌنای.
1750	بشد رستم و شاه بنشست، شاد؛	جهان کرد روشن به آیین و داد.
	زمین گشت پر سبزه و آب و نم؛	بیاراست گیتی چو باغ ارم.
	به گیتی خبر شد که:«کاوْس شاه،	ز مازندران بستَد آن تاجِ و گاه.
	جهان پر شد از داد و از اِیْمنی؛	ز بد، بسته شد دستِ آهرمنی».
1755	بماندند شاهان همه ز آن شگفت، جهان چون بهشتی شد آراسته،	که کاوسْ شاه آن بزرگی گرفت؛ پر از داد و آکنده از خواسته؛

واژه ها:

1729-ماه نو:استعاره ای آشکار از کاوس

1730و1731: کنایه ای ایما از دهش و بخشش

1736-میشسار: مانند سرِ میش

1737- یارۀ فرٌهی:یاره یا دستبندی بود که نشانه و نماد فرهی بوده است.

1740-بدره:کیسه ای که در آن سیم و زر ریزند.

1741-دُرج:صندوقچه ای که زنان زر و گوهر خویش را در آن می نهادند.

1751- ارم: در شاهنامه نماد گونهای از جای خرم و زیبا و آراسته است.