نوذر - پادشاهی نوذر(1-62)

داستان  را از اینجا بشنوید (استاد)   

  پادشاهی نوذر

1	چو سوگ پدر شاه نوذر بداشت،	ز کیوان، کلاه کیی برفراشت.
	به تخت منوچهر بر، بار داد؛	بخواند انجمن را و دینار داد.
	بر این بر نیامد بسی روزگار	که بیدادگر شد سرِ شهریار.
	به گیتی برآمد ز هر جای غَو؛	جهان را کُهن شد سر از شاهِ نو.
5	چو او رسم های پدر در نوشت،	اَبا موبدان و ردان شد درشت.
	همی مردمی نزد او خوار شد؛	دلش بَردۀ گنج ودینار شد.
	کدیور یکایک سپاهی شدند؛	دلیران سزاوار شاهی شدند.
	چو از روی گیتی بر آمد خروش،  بترسید بیدادگر شهریار؛	جهان شد سراسر پر از جنگ و جوش،  فرستاد کس نزدِ سامِ سوار.
10	یکی نامه، با لابه و دردمند،	نبشتند از آن شهریارِ بلند.
	نبشت و فرستاد نزدیک سام؛	نَخُست از جهان آفرین بُرد نام.
	«خداوند کیوان و بهرام و هور،	که هست آفرینندۀ پیل و مور.
	نه دشخواری از چیزِ برترمَنش؛	نه آسانی آید، ز اندک بُوِش.
	همه با توانایی او یکی است،	بزرگ است و بسیار و گر اندکی است.
15	کنون از خداوند خورشید و ماه،	درود روانِ منوچهر شاه!
	مر آن پهلوان ِ جهاندیده را؛	سرافراز گُرد پسندیده را!
	که تا شاه مژگان به هم برنهاد،	ز سامِ نریمان همی کرد یاد.
	هم ایدر مرا پشت گرمی بدوست؛	که هم پهلوان است و هم شاه دوست.
	نگهبانِ کشور به هنگام ِ شاه؛	وز او گشت رخشنده تخت و کلاه.
20	کنون پادشاهی پر آشوب گشت؛	سخنها از اندازه اندر گذشت.
	اگر برنگیری تو آن گُرزِ کین،	از این تخت پَردخته ماند زمین».
	چو نامه بر سامِ نَیرَم رسید،	یکی بادِ سرد ازجگر برکشید.
	به شبگیر هنگام ِ بانگِ خروس،	بر آمد خروشیدن ِ بوق و کوس.
	یکی لشکری راند، از گُرگسار،	که دریایِ سبز اندرو گشت خوار.
25	چو نزدیک ایران کشید آن سپاه	پذیره شدندش، بزرگان به راه.
	چو ایرانیان آگهی یافتند،	سویِ پهلوان تیز بشتافتند.
	پیاده همی پیشِ سام ِدلیر،	برفتند و گفتند هر گونه، دیر.
	ز بیدادی ِ نوذرِ تاجور،	که بر خیره گم کرد راهِ پدر.
	جهان گشت ویران ز کردار اوی؛	غنوده شد آن بخت بیدار ِ اوی.
30	]بگردد همی از رهِ بخردی؛	از او دور شد فرّهِ ایزدی.
	چه باشد اگر سام یَل پهلوان،	نشیند بر این تخت ،انوشه روان؟
	جهان گردد آباد از بخت اوی؛	وُرا باشد ایران و آن تخت اوی[
	همه بنده باشیم و فرمان کنیم؛	روانها به مهرش گروگان کنیم.
	بدیشان چنین گفت سام سوار،	که:« این کی پسندد زمن، کردگار،
35	که چون نوذری از نژادِ کیان،	به تخت کَیی بر، کمر بر میان،
	به شاهی مرا دست باید پَسود؟	محال است و این کس نیارَد شنود.
	خود این گفت یارَد کس ،اندر جهان؟	چنین زهره داردکس، اندر نهان؟
	اگر دختری ازمنوچهر شاه	بر این تخت زرّ بر شدی با کلاه،
	نبودی به جز خاک بالین من،	بدو شاد گشتی جهان بین من.
40	دلش گر زِ راه پدر گشت باز،	بر این بر نیامد زمانی دراز.
	هنوز آهنی نیست زنگار خَورد،	که دُشخوار باشد زدودنش گرد.
	من آن ایزدی فرّ باز آورم؛  شما ز این گذشته پشیمان شوید؛  گر آمرزش کردگارِ سپهر،	جهان را به مهرش نیاز آورم.  به نوّی ، ز سر بازِ پیمان شوید  نیابید وز نوذر شاه مهر،
45	بدین گیتی اندر، بُوَد خشم شاه ؛	به برگشتن، آتش بُود جایگاه».
	بزرگان ز گفته پشیمان شدند؛	به نُوّی ز سر ، بازِ پیمان شدند.
	به فرّخ پیِ نامور پهلوان،	جهان سربه سر شد به نوّی جوان.
	چو آمد به درگاه، سام ِسوار،	پذیره شدش نوذرِ شهریار.
	بیاورد و بر تخت خویشش نشاند،	بسی آفرین کیانی بخواند.
50	سخن کرد نوذر بر او آشکار،	که:لشکر چه کردند و چون بود کار.
	]به پوزش مِهان پیش نوذر شدند؛	سراسر به آیین کِهتر شدند.
	برافروخت نوذر ز تختِ مهی؛	نشست اندر آرام ،با فرّهی.[
	جهان پهلوان پیش نوذر بپای،	به دستوریِ بازگشتن به جای،
	به نوذر درِ پندها بر گشاد؛	سخن های نیکو همی کرد یاد.
55	ز گُردآفریدون و ز هوشنگ شاه،	همان از منوچهر زیبایِ گاه،
	که گیتی به داد و دِهِش داشتند؛	به بیداد بر، چشم نگماشتند.
	دل او زکژّی به راه آ ورید ؛	چنان کرد نوذر که او، رای دید.
	دلِ مهتران را بر او نرم کرد؛	همه داد و بنیادِ آزرم کرد.
	چو شد گفته آن بودنیها همه،	به گردنکشان و به شاه رمه،
60	برون رفت با خلعت نوذری؛	چه تخت و چه تاج و چه انگشتری؛
	غلامان و اسپانِ زرّین ستام؛	پر از گوهرِ سرخ، زرّین دو جام.
	بر این نیز بگذشت چندی سپهر؛	نه با نوذر آرام بودش، نه مهر.

 نوذر:در پهلوی نوتر یا نودر- دو پور نامدار توس و گستهم

2-دینار: سکه زر  

3- غو: غریو و فریاد 

7-کدیور: برزگر و دهگان 

24-گرگسار:سرزمینی کنار مازندران 

32- انوشه روان: جاوید روان